Yazılım Sektöründe Çok Duyduğumuz Script Nedir, Ne İşe Yarar?

Teknolojinin gelişmesi ile birlikte hayatımıza giren kavramlardan biri olan Script ile basit bir internet sitesi ya da blog tasarlamaya çalışırken bile karşılaşabilirsiniz. Script yalnızca kodlama alanında değil, tiyatro ve sinemada da karşımıza çıkan bir kavramdır. Gelin Script nedir biraz daha detaylı inceleyelim.

Kodlama yapanlar zaten Script terimine aşinadırlar. Ancak usta bir programcı olmasanız bile hayatınızın bir döneminde basit bir internet sitesi ya da blog tasarlamak istediyseniz bu terimle karşılaşmışsınızdır. Çünkü Script terimi ile yoğun olarak bu tür kodlama ile ilişkili alanlarda karşılaşırız. Hatta kodlama bilmiyorsanız Script sağolsun, işimi kolayca hallediyorum demiş bile olabilirsiniz.

Script terimi genel olarak yazılım alanında kullanılıyor olsa bile bu İngilizce kelimenin tiyatro ve sinema alanında da kullanıldığını görmüşsünüzdür. Zaten bu kelimenin karşılığı dilimizde senaryo, hazır metin anlamına geldiği için aradaki bağlantıyı kurmak zor olmasa gerek. Gelin Script nedir, ne işe yarar, türleri nelerdir, başka hangi anlamlarda kullanılır soruları üzerinden bu terimi biraz daha yakından tanıyalım.

Script ne demek?

Script, yazılım alanında kullanıldığı anlamıyla; herhangi bir yazılım dilinde yazılmış kodlardan oluşan bir kod bloğunu ifade eder. Genel olarak çevrimiçi sistemlerde yaygın olarak kullanılsa da işlevsel özellikleri ve verimli yapısı sayesinde çevrimdışı dijital alanlarda da kullanılan çözüm yöntemlerinden biridir.

Script ne işe yarar?

Diyelim basit bir internet sitesi ya da blog tasarımı yapıyorsunuz. Ana sayfanın bir köşesine özel bir imge eklemek istediğiniz zaman basit de olsa bir HTML kodu yazmak herkesin harcı değildir. Bu noktada Script devreye giriyor. Daha önce işin ustaları tarafından hazırlanmış bu kod bloğunu alıp uygun alana yerleştirdiğiniz zaman işte karşınıza istediğiniz imge çıkmış oluyor.

Elbette, bir internet sitesine hazır bir HTML kodu yüklemek bu kod bloklarının en basit kullanım alanıdır. Pek çok farklı yazılım dilinde oluşturulmuş kod bloklarını çevrimdışı dijital hizmetlerde ve farklı online alanlarda kullanmanız da mümkün. Önemli olan uyumlu kodlama dili ile oluşturulmuş Script kod bloğunu bularak kullanmaktır.

Script nerelerde kullanılır?

Herhangi bir programlama dili kullanılarak yazılan Script kod blokları genel olarak çevrimiçi dijital hizmetlerde kullanılır. Ancak kullanım alanı bununla sınırlı değildir. Kodlama ile oluşturulan tüm dijital hizmetlerde, çevrimdışı bile olsa, Script kod blokları kullanılabilir.

Script kod bloklarının bu kadar sık ve yaygın bir şekilde kullanılmasının en büyük nedeni verimliliktir. Bazen milyonlarca satır koddan oluşan bir dijital hizmet tasarlarken emin olun bazen bu tür hazır kodlar kullanmak işinizi kolaylaştıracaktır. Çünkü bir işlemi gerçekleştirmesi için yazılacak temel bir kod, çoğu zaman aynı dilde aynı işlemi yapacak şekilde yazılır.

Script türleri nelerdir?

• Cgi Script: Bir internet servisi ile diğer uygulamalar arasında bağlantı kurmak için yazılan kod bloklarıdır.
• Visual Basic Script: Microsoft VBScript dili kullanılarak oluşturulan bloklardır.
• Mirc Script: Mirc uygulamasında çalışması için yazılan türdür.
• Php Script: Php yani Hypertext Preprocessor dilinde yazılan kod bloklarıdır. Kullanımı alan en geniş türdür.
• Shell Script: Shell işletim sisteminde kullanılan kod bloklarıdır.
• Apple Script: MacOS işletim sisteminde kullanılan türdür..
• Nulled Script: Lisanssız Script türlerine verilen addır. Kullanımı yasadışıdır.
• Java Script: İnternet sitelerinde hareketli ve etkileşimli alanlar oluşturmak için Netscape firması tarafından geliştirilen kod bloklarıdır.
• HTML Script: En sık karşılaşılan türlerden biridir ve <script> etiketi ile kullanılır.

Genel olarak en sık kullanılan ve internet dünyasında karşınıza çıkabilecek kod blok türleri bu şekildedir. Elbette, Script türü sayısının bir sınır yoktur. Çünkü herhangi bir sistem ya da uygulama için herhangi bir dilde yazılan kod bloğu, yeni bir Script türü anlamına gelir.

Script kullanmanın avantajları ve dezavantajları:

• Avantajları;
  • Açık kaynak kodlu olduğu için herkese ulaşma ve düzenleme imkanı sunar.
  • Derleme yapmanıza gerek yoktur.
  • Öğrenmesi, yazması ve kullanması kolaydır.
  • Farklı işletim sistemlerinde uyumlu çalışma imkanı sunar.
  • Geliştirilmesi çok daha kolaydır.
• Dezavantajları;
  • Açık kaynak kodlu olması bazı lisans hakları konusunda sorun yaratabilir.
  • Komut dosyasını çalıştırmak için bazen harici bir uygulama kullanmak zorunda kalabilirsiniz.
  • Derleme yapılmış bir dosyaya göre daha yavaş çalışabilir.

Farklı Script anlamları:

İngilizce olan Script kelimesinin Türkçe karşılığı senaryo, yani tiyatro ve sinemada uygulanması için yazılmış metin anlamındadır. Bu nedenle İngilizce yazılmış bir sanat metni üzerinde Script kelimesi ile karşılaştığınız zaman aklınıza kod blokları değil, senaryo gelmelidir.

Script kelimesi aynı zamanda el yazısı, alfabe, diyalog, senet, sınav kağıdı gibi anlamlarda da kullanılmaktadır. Asıl dikkat etmeniz gereken nokta aslında metnin bütünüdür. Bu kelime ile karşılaştığınız metnin genel anlatısı neyse, ona göre anlam vermelisiniz. Google Translate kullanarak çevirdiğinizde bile karışıklıklar ortaya çıkabilir.

Script nedir, ne işe yarar, türleri nedir, neden kullanılıyor gibi merak edilen soruları yanıtladık ve usta bir programcı olmasanız bile işinizi nasıl kolaylaştıracağından bahsettik. Elbette, yazılım dünyasında kullanılan Script tanımı çok daha karmaşık bir altyapıya sahip ancak bu kadar bilgi bile bir daha bu terim ile karşılaştığınız zaman ne olduğunu anlamanıza yardımcı olacaktır.