Ethernet Kablosu Standardı Nedir
Bu Yazının İçeriği
- 1 İnternet kullanımının birçok senaryosunda karşımıza çıkan ethernet kablolarının türlerine ve kullanım senaryolarına göre hangi standardın seçilmesi gerektiğine değiniyoruz.
- 2 CAT yani Category ne anlama geliyor?
- 3 CAT 3 ve CAT 5
- 4 CAT 5E
- 5 CAT 6
- 6 CAT 6A
- 7 CAT 7
- 8 CAT 7A
- 9 CAT 8
- 10 Ethernet konnektörleri
- 11 RJ45
- 12 GG45
- 13 EtherCON RJ45
- 14 Kabloların yalıtımları
- 15 TP (Twisted Pairs – Bükümlü Çiftler)
- 16 UTP (Unshielded Twisted Pairs – Korumasız Bükümlü Çiftler)
- 17 STP veya SSTP (Shielded Twisted Pairs – Korumalı Bükümlü Çiftler)
- 18 FTP veya SFTP (Foiled Twisted Pairs – Folyolu Bükümlü Çiftler)
- 19 Kablo seçmeden önce internet hızınızı öğrenin
İnternet kullanımının birçok senaryosunda karşımıza çıkan ethernet kablolarının türlerine ve kullanım senaryolarına göre hangi standardın seçilmesi gerektiğine değiniyoruz.
Ethernet kabloları; modem, router veya switch (çoklayıcı) ağ cihazlarımızdan bilgisayar, akıllı TV, medya yürütücüler, oyun konsolları ve birçok cihaza takılarak internet bağlantısına ulaşılmasını sağlıyor. Bu kablolar görünüş olarak birbirine çok benzese de aslında kendi arasında birçok kategoriye ayrılıyor.
CAT yani Category ne anlama geliyor?
Ethernet kablosu alacağınız zaman veya modemlerimizin kutularından çıkan ethernet kablolarına baktığınız zaman CAT5, CAT5E veya CAT6 gibi ibareler görürüz. Bu ibareler, ethernet kablosunun standardını belirten ve hangi özellikleri sunduğunu gösteren terimlerdir.
Bunu kolay yoldan tanımlayacak olursak; düşük sayıya sahip CAT standardı, bant genişliği ve sinyal kaybı bakımından zayıf olan kabloları temsil ederken, yüksek sayıya sahip CAT standardı ise bant genişliği yüksek ve sinyal kaybı az veya nispeten yok diyebileceğimiz kablolardır.
Yani CAT 5, CAT 5E ve CAT 6 standartlarına göre daha yavaş hız ile birlikte probleme açık bir kablo türü diyebiliriz. CAT 6 ise bant genişliği sayesinde daha yüksek hız sunarken, kanallar arasındaki yalıtım sayesinde sinyal kaybını da önlüyor. Bu da daha sorunsuz bir internet deneyimi demek.
Ayrıca bu kabloların uzunluğu da yine deneyiminize doğrudan etki eden bir durum. Örneğin modeminizden salonunuzdaki televizyona internet bağlayacağınızı düşünelim. Bu kablo gereğinden fazla uzun olduğunda yine sinyal kayıplarına yol açacak ve internet hızının düşük olması ile bağlantı problemleri gibi çeşitli sorunlara yol açacaktır. İdeal olan uzunluk, ihtiyacınız olan en uzun uzunluktur. Yani gereğinden fazla uzun kablo tercihi yapılmamalı.
Ethernet kablosu kategorilerini daha iyi anlamak ve karşılaştırmak için aşağıdaki tabloyu kullanabilirsiniz. Ayrıca bu tablo, kullandığınız internetin hızına göre kablo tipi seçiminde yardımcı olacak.
Kategori | Yalıtım | Max. bağlantı hızı | Max. bant genişliği |
CAT 3 | Yok | 10 Mbps | 16 MHz |
CAT 5 | Yok | 10-100 Mbps | 100 MHz |
CAT 5E | Yok | 1.000 Mbps – 1 Gbps | 100 MHz |
CAT 6 | Kablo türüne göre | 55 metreye kadar 10 Gbps | 250 MHz |
CAT 6A | Var | 55 metreye kadar 10 Gbps | 500 MHz |
CAT 7 | Var | 15 metreye kadar 100 Gbps | 600 MHz |
CAT 7A | Var | 15 metreye kadar 100 Gbps | 1.000 MHz |
CAT 8 | Var | 30 metreye kadar 40 Gbps | 2.000 MHz |
CAT 3 ve CAT 5
CAT 3 ve CAT 5 ethernet kabloları, en yavaş ve en problemli kategorilerdir. CAT 5 kabloları halen yaygın olarak kullanılsa da CAT 3 kablolar artık emekliye ayrıldı. 100 Mbps ve üstü bir internet veya yerel ağ bağlantısı istiyorsanız, bu iki kategoriden de uzak durmalısınız.
CAT 5E
CAT 5E, CAT 5 versiyonunuz revize edilmiş yani biraz geliştirilmiş bir versiyonu. Aralarında fiziksel bir fark yok. Ancak üreticiler, iletişim kanalları (çapraz konuşma) arasında istenmeyen sinyal aktarımlarını ortadan kaldırmak için CAT 5E kablolarını daha katı test standartları altında üretmeye başladı. CAT 5E, düşük üretim maliyeti ve CAT 5 kablolarından daha yüksek hızları desteklemesi nedeniyle şu anda en yaygın kullanılan kablo türlerinden biridir. 1000 Mbps hızı desteklemesine karşın herhangi bir yalıtıma sahip olmaması en büyük eksisidir.
CAT 6
CAT 6 standardı, kendisinden önceki bütün standartlardan çok daha büyük bir bant genişliğine sahiptir. Üreticinin tercihine göre folyo ve örgülü yapılarla yalıtılan bu kablolar, sinyal kaybını minimuma indirmeyi hedefliyor. Ayrıca günümüzdeki birçok modemin kutusundan da artık bu standarda sahip kablolar çıkıyor.
Sorunsuz bir internet deneyimine sahip olmak istiyorsanız, CAT 6 uygun fiyatlı en iyi çözüm.
CAT 6A
CAT 6A, CAT 6’ya göre bant genişliği yükseltilmiş bir standarttır. CAT 6 ile 250 MHz olan bant genişliği, CAT 6A ile 500 MHz’e yükseliyor. Bu sayede bu kablo yüksek hızları koruyabiliyor. Ayrıca bu standardın CAT 6’ya göre başka büyük bir artısı da standart olarak yalıtımlı gelmesi.
CAT 7
CAT 7, kendisinden önceki tüm standartlardan çok daha gelişmiş bir standarttır. Artan bant genişliği, özellikle yerel ağlarda sürekli dosya transferi yapanlar için biçilmiş kaftan. Örneğin video içerik üreten bir stüdyodasınız ve dosyaları farklı konumlara kopyalamanız gerekiyor. Bu kablo sayesinde 100 Gbps hıza ulaşabilirsiniz. Bu da saniyede 12.5 GB veri aktarımı demek.
CAT 7 kablolar, kendisinden önceki kablolar gibi RJ45 konnektör yerine GigaGate45 konnektörle geliyor. Bu konnektör RJ45 ile geriye dönük olsa da halen problem çıkartabilen bir yapıya sahip. Bu sebeple eski cihazlarınız için tercih ederken uyumluluğunu kontrol etmenizde fayda var.
CAT 7A
CAT 7A, CAT 7’nin sunduğu hızı koruyor ancak bant genişliği artarak iki yönlü iletişimde daha iyi bir deneyim vadediyor. CAT 7’de olduğu gibi destek konusunda yine limitlere sahip. Ev kullanıcıları için her yönden gereksiz olan bu kategori, büyük projelerde veya işletmelerde kullanmaya uygun olarak tasarlanmış.
CAT 8
Sıra en gelişmiş ethernet kablo standardında. CAT 8, halen üzerine çalışılan ancak mevcut olarak en gelişmiş ethernet kablosu tipidir. Bu kablo tipiyle daha uzun mesafelerde veri aktarımı mümkün hale geliyor. Yüksek bant genişliği de yine iki yönlü iletişimde büyük bir avantaj sağlıyor.
CAT 8 ayrıca IEEE (Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü) standartlarını destekleyen tek kablo tipidir.
Ethernet konnektörleri
Ethernet konektörleri, tipik olarak 8P8C konektörü olarak adlandırılan, yerine oturması gereken sekiz pimli özel bir tasarım kullanır. Ethernet kablolarında birkaç farklı türde 8P8C konektör bulunur.
RJ45
Bu konnektör, ethernet kablolarının kullandığı standart “Registered Jack 45” konnektörüdür. Kabloların nasıl renklendirildiğine ve düzenlendiğine bağlı olarak iki varyasyon vardır, daha popüler olan T568B standardı ve daha az yaygın olan T568A standardı. RJ45 konektörü, CAT 1’den CAT 6’ya ve sonrasında CAT 8’e kadar hemen hemen her Ethernet kategorisinde kullanılır.
GG45
CAT 7 kablolar GigaGate45 veya GG45 adlı yeni bir konnektöre geçti. GG45, bazı frekans çok yönlülüğü için birkaç ek iletkenle birlikte geldi. RJ45 konnektörleriyle geriye dönük olarak uyumludur, ancak yeni konnektörün büyük ölçüde gereksiz olduğu düşünüldüğünden CAT 8 ile yeniden RJ45’e dönüldü.
EtherCON RJ45
RJ45 konektörlerinin kullanımı kolaydır ancak pek dayanıklı değiller. Diğer sorunların yanı sıra plastik klipsleri her zaman kırılmaya yüz tutmuştur. EtherCON, Neutrik tarafından yapılan RJ45 konnektörünün sağlamlaştırılmış bir versiyonudur.
Kabloların yalıtımları
Ethernet kablolarının hangi tiplerinde yalıtım olup olmadığını tabloda göstermiştik. Ancak bu yalıtımlar her kabloda farklı. Kullandığınız kablolara göre hangi yalıtım türünün kullanıldığını ise üzerinde yazan terimlerle anlayabilirsiniz. Bu terimler de şu şekilde;
TP (Twisted Pairs – Bükümlü Çiftler)
Bu tip ethernet kabloları, içlerinde birbirine dolanan tellerden oluşur. Bükümlü çiftler endüstride yaygındır. Bu türler, maksimum uzunlukları ve hız yavaşlama değerleri açısından fiber optik kablolara benzer.
UTP (Unshielded Twisted Pairs – Korumasız Bükümlü Çiftler)
Bu kablolarda bir folyo ya da iç içe koruyucu kaplama özelliği yoktur. Bu tasarım türü, kablonun daha esnek olmasını ve üretimleri için çok daha ucuz olmalarını sağlıyor. Korumasız olmaları, hız kayıpları veya sinyal kopmaları yaşayabileceğiniz anlamına gelmekte.
STP veya SSTP (Shielded Twisted Pairs – Korumalı Bükümlü Çiftler)
Bu ethernet kablo tipleri, sağlam olmaları ve yalıtılmaları sebebiyle sorunsuzluğa odaklanıyor. Bu tür kablolardaki kaplama ya bakırdan ya da benzer bir iletken maddeden oluşuyor. Bu sayede sinyal gürültüsü azaltılırken bağlantı kalitesi de artırılmış olur.
FTP veya SFTP (Foiled Twisted Pairs – Folyolu Bükümlü Çiftler)
Bu tür, telleri sabitlemek için folyo kalkan içeren bir ethernet kablosu türüdür. Birçok kişi bu özel kabloları gürültüyü azaltmak, bağlantı kalitesini iyileştirmek ve daha yüksek hızlarda kalabilmek için kullanıyor.
Kablo seçmeden önce internet hızınızı öğrenin
Kablo tiplerini ve yalıtım türlerini öğrendik. Şimdi ise hangi kabloların seçilmesi gerektiğine geldik. İnternet hızınızı öğrenmenizin iki yolu var. Bunlardan en basit olanı, hızlı bir kablosuz bağlantısı ile hız testi yapmak. Diğeri ise internet servis sağlayıcınıza ulaşarak mevcut hızınızı öğrenmek.